รายจ่ายต้องห้าม หมายถึง รายจ่ายที่เกิดขึ้นจากการดำเนินกิจการของนิติบุคคล แต่กฎหมายกำหนดห้ามนำมาหักรายจ่ายเพื่อคำนวณกำไรสุทธิ สำหรับการเสียภาษีเงินได้นิติบุคคล แต่ก็ยังมีหลายธุรกิจเอารายจ่ายที่ไม่เกี่ยวข้องกับธุรกิจมาเป็นรายจ่ายบริษัท มาทบทวนกันให้ชัดจนว่า รายจ่ายใดบ้างที่เป็นรายจ่ายต้องห้ามที่พบบ่อย ตามเงื่อนไขการคำนวณกำไรสุทธิตามมาตรา 65 ตรี (รายจ่ายต้องห้าม)

(3)   รายจ่ายอันมีลักษณะเป็นการส่วนตัว การให้โดยเสน่หา หรือการกุศล เป็นรายจ่ายต้องห้าม   เว้นแต่ รายจ่ายเพื่อการกุศลสาธารณะหรือเพื่อการสาธารณะประโยชน์

            - รายจ่ายอันมีลักษณะเป็นการส่วนตัว คือรายจ่ายที่แต่ละคนควรจะรับภาระในส่วนของตนเป็นการส่วนตัว ไม่เกี่ยวกับบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล โดยผู้รับไม่มีความผูกพันในทางธุรกิจการงานกับผู้ให้ ถือเป็นรายจ่ายต้องห้าม

            - รายจ่ายอันมีลักษณะเป็นการให้โดยเสน่หา คือรายจ่ายที่จ่ายไปโดยความรักใคร่ชอบพอกันเป็นการส่วนตัว ซึ่งผู้รับไม่มีความผูกพันว่าจะต้องกระทำการอย่างหนึ่งอย่างใดตอบแทน หรือเรียกว่า การให้เปล่า ถือเป็นรายจ่ายต้องห้าม

          - รายจ่ายอันมีลักษณะเป็นการกุศล คือรายจ่ายที่จ่ายไปในการทำบุญทำทาน บริจาคทรัพย์สินช่วยการศึกษา การศาสนา การสังคมสงเคราะห์หรือการอื่น ๆ แต่กรณีนี้กฎหมายยังยอมให้หักได้ในกรณีเป็นการจ่ายเพื่อการกุศลสาธารณะ หรือเพื่อประโยชน์ของสาธารณะชนทั่ว ๆ ไป ไม่จำกัดว่าเป็นใคร สามารถนำไปเป็นรายจ่ายได้ ในส่วนที่ไม่เกินร้อยละ 2 ของกำไรสุทธิ

(8)   เงินเดือนของผู้ถือหุ้นหรือผู้เป็นหุ้นส่วนเฉพาะส่วนที่จ่ายเกินสมควรเป็นรายจ่ายต้องห้าม

         เจ้าพนักงานมีอำนาจพิจารณารายจ่ายประเภทเงินเดือนของผู้ถือหุ้นหรือผู้เป็นหุ้นส่วน เปรียบเทียบกับรายอื่นซึ่งอยู่ในฐานะหรือลักษณะเดียวกัน อยู่ในหน่วยงานเดียวกัน หรือทำเลเดียวกัน ประกอบกิจการค้าอย่างเดียวกันหรือลักษณะเดียวกัน

(9)   รายจ่ายซึ่งกำหนดขึ้นเองโดยไม่มีการจ่ายจริง หรือรายจ่ายซึ่งควรจะได้จ่ายในรอบระยะเวลาบัญชีอื่นเป็นรายจ่ายต้องห้าม   เว้นแต่ ในกรณีที่ไม่สามารถจะลงจ่ายในรอบระยะเวลาบัญชีใดก็อาจลงจ่ายในรอบระยะเวลาบัญชีที่ถัดไปได้

         รายจ่ายที่กำหนดขึ้นเองโดยไม่มีการจ่ายจริง คือรายจ่ายใด ๆ ที่บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลได้กำหนดขึ้นเองโดยไม่มีการจ่ายจริง โดยไม่ได้รับทรัพย์สินหรือประโยชน์ใด ๆ เป็นการตอบแทน

(13)   รายจ่ายซึ่งมิใช่รายจ่ายเพื่อหากำไรหรือเพื่อกิจการโดยเฉพาะถือเป็นรายจ่ายต้องห้าม

บริษัทหรือห้างหุ้นส่วนตั้งขึ้นเพื่อมุ่งค้าหากำไร การชำระเงินควรอยู่ภายในวัตถุประสงค์ของการประกอบกิจการของบริษัทหรือห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลนั้น

(18)  รายจ่ายซึ่งผู้จ่ายพิสูจน์ไม่ได้ว่าใครเป็นผู้รับถือเป็นรายจ่ายต้องห้าม

การจ่ายเงินให้กับผู้ขาย แต่ผู้ขายไม่ได้ออกใบรับให้แต่อย่างใด กรณีนี้บริษัทก็ไม่มีหลักฐานที่เป็นค่าใช้จ่ายของการจ่ายเงิน แต่หากบริษัทมีหลักฐานการจ่ายเงิน ระบุชื่อ ที่อยู่ เลขประจำตัวประชาชน วันเดือนปี จำนวนเงิน รายการที่จ่าย และให้ผู้รับเงินลงชื่อรับไว้เพื่อเป็นหลักฐานในการหักเป็นรายจ่าย ซึ่งทำให้บริษัทสามารถพิสูจน์ได้ว่าใครเป็นผู้รับเงิน ก็ไม่ต้องห้ามตามมาตรา 65 ตรี (18) แห่งประมวลรัษฎากร

ส่วนรายจ่ายต้องห้ามอื่น ๆ สามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่  https://www.rd.go.th/827.html

เหตุผลที่ต้องมีรายจ่ายต้องห้าม

          - ป้องกันการเลี่ยงภาษี รายจ่ายบางประเภท อาจถูกนำมาใช้เพื่อลดภาระภาษีโดยไม่สมเหตุผล เช่น จ่ายเงินให้กับบุคคลที่ไม่มีตัวตน จ่ายค่าใช้จ่ายส่วนตัวในนามบริษัท

          - สร้างความเป็นธรรม ทำให้ผู้ประกอบการทุกคนเสียภาษีอย่างเท่าเทียมกัน

          - รักษาฐานะทางการเงินของรัฐ การมีรายจ่ายต้องห้าม ช่วยให้รัฐเก็บภาษีได้อย่างถูกต้อง

          - ส่งเสริมการประกอบธุรกิจอย่างมีจริยธรรม กระตุ้นให้ผู้ประกอบการบริหารจัดการธุรกิจอย่างโปร่งใส